دندان‌های عقل آخرین دندان‌هایی هستند که در سنین ۱۶ تا ۲۵ سالگی رویش پیدا می‌کنند. گاهی اوقات این دندان ها باعث بروز مشکلاتی در دهان می شوند و باید توسط جراحی آن را درآورد.
در دهان انسان به طور طبیعی ۳۲ دندان وجود دارد. از این تعداد، ۱۲ دندان آسیاب بزرگ، ۸ دندان آسیاب کوچک، ۸ دندان ثنایا و ۴ دندان نیش است. جالب است بدانید که در انسان‌های اولیه تعداد دندان‌ها بیشتر از این هم بوده است و با تکامل بشر و کاهش نیاز او به جویدن غذاهای سخت، تعداد دندان‌ها کمتر شده است.
دندان‌های عقل آخرین دندان‌هایی هستند که در سنین ۱۶ تا ۲۵ سالگی رویش پیدا می‌کنند. وضعیت دندان‌های عقل در برخی افراد کاملا طبیعی است و در برخی وضعیت این دندان نیمه نهفته یا نهفته است و برخی افراد اصلا چنین دندانی ندارند.
دلیل این اتفاقات هم به این تئوری برمی‌گردد که با کاهش نیاز انسان به جویدن غذاهای سفت و خام، اندازه استخوان فکی کاهش پیدا کرده است. بنابراین ظرفیت حفظ تمام دندان‌ها در بسیاری از افراد از بین رفته و از آنجا که دندان عقل آخرین دندانی است که در دهان می روید، قسمت عمده‌ای از انحرافات و کمبود فضا‌ها در این دندان رخ می‌دهد.
بیماران زیادی به دندانپزشکان مراجعه می‌کنند و در ارتباط با نهفتگی دندان عقل، خطر کج شدن سایردندان‌ها به دلیل فشار دندان عقل یا درد در ناحیه مزبور یا نگرانی از ایجاد مشکلات فکی پرسش دارند.
در مرحله اول روشن شدن این موضوع اهمیت زیادی دارد که اصولا به دندانی که هنوز سن رویش آن فرا نرسیده و وضعیت غیرعادی ندارد دندان نهفته نمی‌گوییم.
دندان نهفته دندانی است که از زمان رویش آن گذشته و به دلایل متعدد قادر نیست که در ردیف مناسب سایر دندان‌ها قرار گیرد.
چنین دندان عقلی ممکن است در بافت نرم یا سخت، گیر کرده باشد. مشکلاتی که دندان‌های نهفته عقل می‌توانند ایجاد کنند عبارت است از التهاب بافت نرم پوشاننده این دندان‌ها که در اغلب موارد در ارتباط با دندان‌های نیمه‌رویش یافته اتفاق می‌افتد، پوسیدگی دندان عقل یا پوسیدگی در ناحیه مجاور دندان عقل و خطر صدمه رسیدن به دندان مجاور.
در ارتباط با کج شدن سایر دندان‌ها به دلیل فشار دندان عقل ذکر این نکته ضروری است که ارتباط این دو کاملا تایید شده نیست. مساله اصلی آن است که اگر دندان‌ها تکیه‌گاه مناسبی برای یکدیگر باشند، امکان به هم ریختگی کمتری برای آنها وجود داردقسمت عمده‌ای از مشکلاتی که در ارتباط با دندان عقل رخ می‌دهد مربوط به موقعیت این دندان در انتهای فک است. این مساله باعث می‌شود دسترسی به این ناحیه برای تمیز کردن آن مشکل شده و تجمع غذا و ایجاد پلاک دندانی در ناحیه تشدید شود. با گیر کردن مواد غذایی در ناحیه و رشد میکروب‌ها، عفونت ایجاد می‌شود و همین مساله باعث درد شدید و محدودیت باز کردن دهان می‌شود. از طرفی با ایجاد پلاک دندانی، خطر ایجاد پوسیدگی در دندان عقل یا دندان مجاور آن هم به شدت افزایش می‌یابد.
در حین جراحی برای کشیدن دندان عقل و پس از آن به این نکات توجه داشته باشید:دندان‌های عقل را ممکن است با بیهوشی عمومی، بیحسی موضعی یا تزریق داخل وریدی داروهای تسکین‌دهنده بکشند و این عمل معمولا در مطب انجام می‌شود.
پیچیدگی جراحی بستگی به موقعیت دندان‌های عقل دارد.
تورم پس از این جراحی شایع است. کمپرس سرد به تسکین ورم کمک می‌کند.
ممکن است لازم باشد تا زمانی که محل جراحی بهبود پیدا کند، غذاهای نرم تری بخورید و تغییراتی در رژیم غذایی خود به وجود آورید.
