Microsoft.NET Framework یک فناوری نرم افزاری است که بر روی بسیاری از نسخه های سیستم عامل مایکروسافت ویندوز قابل اجراست و به سیستم عاملهای دیگر از جمله لینوکس و مکینتاش نیز وارد شده است. این چارچوب شامل مجموعه ای زبانهای برنامه نویسی است که سی شارپ و ویژوال بیسیک مهمترین آنها می باشند. مجموعه ای از کتابخانه های بسیار غنی جهت کمک به سهولت توسعه نرم افزار در این چارچوب قرار گرفته اند که در قالب بخشهای عمده ای همچون فناورهای ASP.NET و ADO.NET و بسیاری فن آوری های خاص دیگر ارائه می شوند که تعداد آنها در نسخه های اخیر همگام به خاص تر شدن اهداف مایکروسافت بیشتر شده است.
بخش کامپایلر این چارجوب یک Just in Time Compiler است به این معنی که کد تمام زبانها به یک زبان میانی به نام اسمبلی ترجمه شده و توسط یک ماشین مجازی (Virtual Machine) بر اساس نیازها و مشخصات هر سیستم عامل و سخت افزار به اجرا در می آیند. کتابخانه های از پیش نوشته شده که در این چارچوب قرار دارند و در واقع پایه های اشیاء و کلاس های اصلی (Base Classes) این چارچوب را تشکیل می دهند بخش وسیعی از نیازهای برنامه نویسی را تحت پوشش قرار می دهند. از این جمله می توان به واسط های گرافیکی کاربر، دسترسی به پایگاه های داده، رمزنگاری، برنامه های تحت وب، الگوریتم های کار با اعداد و ارتباطات شبکه ای را نام برد. در ژوئن سال ۲۰۰۰، شرکت مایکروسافت ایجاد چهارچوب نرم افزاری دات نت، به همراه یک زبان برنامه نویسی جدید به نام سی شارپ را اعلام کرد. چارچوب دات نت یک مجموعهٔ وسیع از امکانات برنامه نویسی است. زبانهای سی شارپ (#C) و ویژوال بیسیک دات نت (وی بی دات نت) و ای اس پی دات نت (ASP.NET) همگی از چارچوب دات نت استفاده می کنند. برنامه های نوشته شده در این چهارچوب، ابتدا به زبان میانی مایکروسافت و متاداده (metadata) ترجمه شده و سپس توسط CLR اجرا می شوند. دات نت باعث شد که قدرت برنامه نویسی در زبانهای تحت این چارچوب یکسان شود و تفاوت فقط در نوع کد نویسی باقی بماند. چون ابزار و قدرت در دات نت از خواص دات نت است، نه زبان. تغییر عمده ای که در برنامه نویسی با دات نت نسبت به گذشته قابل رویت است نحوه اتصال به پایگاه داده است که علاوه بر روشهای قدیمی مانند DAO و ADO می توان از فناوری جدید ADO.NET استفاده کرد. در این روش نحوه اتصال، خواندن و نوشتن کاملا متفاوت است که این تفاوت تسهیل در برنامه نویسی و سرعت در تبادل اطلاعات را به ارمغان می آورد.
دات نت فریم ورک چیست؟
وقتی شما یک برنامه نصب میکنید علاوه بر فایل های اصلی برنامه که در ProgramFiles نصب میشود ، تعدادی هم فایل هستند که در شاخه ویندوز نصب میشوند. این فایل ها همان درایور های مورد نیاز ویندوز برای اجرای برنامه شما هستند که توسط برنامه نویس برنامه نوشته نمیشوند، بلکه آنها قبلا تعریف شده اند و برنامه نویس از قابلیت های آن در برنامه خود استفاده میکند. پس برای اینکه برنامه شما کارکند باید آن فایل ها به ویندوز شما اضافه شوند.
Framework مجموعه ای از فایل های مورد نیاز سیستم عامل (شامل فایل های DLL و رجیستری و واسطه های استاندارد ارتباط برنامه ها بایکدیگر) است که برای اجرای برنامه های نوشته شده تحت دات نت ضروری میباشد (توجه: برای اجرای برنامه های تحت جاوا نیز نیاز به نصب JAVA virtual machine دارید). چون دات نت میخواهد از فلسفه سادگی “keep it simple” پشتیبانی کند بهمین دلیل، اساس کار نصب برنامه ها copy-only installation میباشد. یعنی دیگر نیازی به پکیج کردن برنامه ها توسط برنامه نویس و نصب توسط کاربر نیست. بلکه تمامی فایل های کتابخانه ای مورد نیاز را فریم ورک تامین میکند و برنامه ها با روش فقط کپی در ویندوز کار میکنند. CLR چه کمکی به برنامه نویسان میکند ؟ برنامه نویسان زبان VB دیگر محدود به محیط سیستمی ویندوز نیستند و میتوانند مانند برنامه سازان زبان C/C++ برنامه خود را روی سیستم های دیگری که فریم ورک دارند نیز ببینند. و همچنین بخاطر قابلیت های چند زبانه بودن محیط دات نت برنامه نویسان C و VB براحتی کد های نوشته شده توسط دیگری را درک میکنند. شاید شما برای نصب نرم افزاری به این مشکل برخورد کرده باشید که Microsoft.NET Framework بر روی سیستم شما نصب نیست و شما نمی توانید از این برنامه استفاده کنید. امکانات اضافه شده به این برنامه پشتیبانی از building WCF services including AJAX, JSON, REST, POX, RSS, ATOM and several new WS-* standards